Lettre à la Première Ministre/Brief aan de Eerste Minister
Veuillez suivre ce lien si vous souhaiter co-signer la lettre
Om deze brief mee te onderteken: klik op deze link
Version française plus bas.
Nederlandse Versie:
Mevrouw de Eerste Minister,
Afgelopen vrijdag kondigde u de eerste fasen aan van een "herdefiniëring van de organisatie van de maatschappij". U vernoemde de heropening van musea, maar geen enkele andere culturele locaties. U sprak ook niet over een noodzakelijk voortbestaan van de culturele sector. Enkele uren voor uw persconferentie kondigde de minister van Cultuur, Bénédicte Linard, echter aan dat dit momenteel, samen met de horeca, de sector is die economisch het zwaarst getroffen wordt.
We stellen u dus de volgende vraag: moet de crisis in verband met Covid-19 kunstenaars doen verdwijnen en een dodelijke slag toebrengen aan de culturele sector?
In België stelt de culturele industrie jaarlijks enkele honderdduizenden werknemers te werk, waaronder wij. Het vertegenwoordigt miljarden aan omzet, die ook de vrucht zijn van onze arbeid.
Maar ook in de tijden van onzekerheid die we nu doormaken, waarin ons bestaan wordt ondermijnd, is cultuur een voorwaarde voor ons collectief en emotioneel overleven. In deze moeilijke tijden hebben we meer dan ooit behoefte aan culturele plaatsen waar we kunnen uitwisselen, nadenken en dromen van een betere toekomst.
Wij, kunstenaars en makers van de scène, denken dat het tijd is om te bevestigen dat kunst en cultuur kostbare middelen zijn om zorg te bieden in een moment waarin alles hapert. We hebben hierin een essentiële rol te spelen omdat we kunnen zorgen voor geest, hart en verbeelding. Geeft de explosieve groei van het online culturele aanbod en de vraag die we sinds 18 maart zien niet aan dat iedereen moet ontsnappen aan deze versteende, verlammende realiteit? Getuigt het niet van het verlangen naar ontsnapping, naar sublimatie?
Social distancing, maskers dragen, opsluiting, de veralgemening van telewerk beïnvloeden onze ervaring met levende wezens; 123 onderzoekers hebben ons gewaarschuwd: de mens moet een prioriteit zijn voor de uitstap uit de lockdown, anders komt onze maatschappij niet uit deze crisis zonder dat er nieuwe zullen worden gecreëerd.
De cultuur en de gezondheids- en onderwijssector moeten versterkt uit deze crisis komen.
De huidige gezondheidsmaatregelen herdefiniëren onze houding tegenover onze relaties en lichamen. Maar deze uitzonderlijke maatregelen moeten in real time vergezeld gaan met observaties, beschouwingen en interpretaties waaraan wij wensen deel te nemen. We hebben een sociaal project dat we opnieuw moeten opbouwen en de lockdown van het denken kan daar geen deel van uitmaken.
Waarom wordt ons geen enkel vooruitzicht geboden om weer aan het werk te gaan?
De online voorstelling is geen oplossing.
Want het is onze taak om thuis geen toeschouwers voor hun schermen te laten zitten.
In de theaters verdedigen we “het nu”, de lichamen in volle aanwezigheid (zelfs vanop afstand!).
We claimen deze specificiteit en putten er ook onze kracht uit.
Onze werkruimtes zijn voor het grootste deel veel groter dan die van de winkels waarvan de opening is aangekondigd voor 11 mei.
Ja, aanpassingen zijn te verwachten, maar dat is een goede zaak: verbeelding is juist een van onze vakgebieden.
Onze artistieke visies zullen zich dus moeten aanpassen? Dat is duidelijk.
Zullen we het aantal toeschouwers een tijdje laag moeten houden? We zijn gewend om voor variabele-geometrische zalen te spelen.
Zullen we in een rij moeten aanschuiven om de theaters binnen te komen? Dat doen we elders ook.
Zullen we ons moeten heroriënteren op locatietheater? Hoe dan ook, we hebben geen gebrek aan voorstellen.
Het is noodzakelijk om te begrijpen dat indien wij niet zo snel mogelijk kunnen repeteren, de voorstellingen niet klaar zullen zijn om te worden uitgevoerd wanneer het publiek terugkomt, en het is dan de algemene opening van de theaters die zal worden bedreigd en, daarmee dus, onze jobs.
Voorstellen zijn aangekondigd door de Werkgeversfederatie Podiumkunsten. Wij zijn van mening dat ze een noodzakelijke weerspiegeling zijn van de theaters en instellingen, in een economische logica die wij begrijpen en zonder dewelke we niet zouden kunnen bestaan. Wij zijn ook van mening dat ze moeten worden voltooid in overleg met alle federaties in de sector en met al diegenen die de kern vormen van de processen die betrokken zijn bij de productie van voorstellingen.
Wij, kunstenaars en makers van de podiumkunsten, willen volledig aanwezig zijn bij het overleg om er samen voor te zorgen dat het theaterseizoen van september gehandhaafd blijft - en dit met respect voor de gezondheid van iedereen.
Daarom vragen wij dat de werknemers van het podium niet alleen kunnen beschikken over maatregelen die nodig zijn voor hun economische redding, maar ook over een uitstap uit de lockdown die hen in staat stelt hun baan voort te zetten, hetgeen essentieel is voor het evenwicht en het welzijn van de samenleving.
Wij, podiumkunstenaars, willen onze expertise ten dienste stellen van een wereldwijde reflectie om de voorstellingen van morgen vandaag voor te bereiden.
Om deze brief mee te onderteken: klik op deze link
VERSION FRANCAISE:
Madame la Première ministre,
Vendredi dernier, vous annonciez les premières phases d’une « redéfinition de l’organisation de la société ». Si vous avez évoqué l’ouverture des musées, celle des autres lieux culturels n’a pas été mentionnée. Vous n’avez pas non plus parlé d’une nécessaire survie du secteur culturel. Pourtant, quelques heures avant votre conférence de presse, la ministre de la Culture, Bénédicte Linard, annonçait qu’il était actuellement, avec l’horeca, le secteur le plus touché économiquement.
Nous vous posons donc cette question : la crise liée au Covid-19 doit-elle faire disparaître les artistes et porter un coup mortel au secteur culturel ?
En Belgique, l’industrie culturelle emploie chaque année plusieurs centaines de milliers de travailleur.ses, dont nous faisons partie. Elle représente des milliards de chiffres d’affaires, qui sont aussi les fruits de notre travail.
Mais aussi, en cette période d’incertitude que nous traversons, où nos existences sont mises à mal, la culture est une condition de notre survie émotionnelle collective. Dans ces temps difficiles, nous avons besoin plus que jamais de lieux culturels où échanger, réfléchir, imaginer et rêver un avenir meilleur.
Nous, artistes et créateur.trices de la scène, pensons qu’il est temps d’affirmer que l’art et la culture sont de précieux moyens d’apporter du soin dans un moment où tout vacille. Nous avons un rôle primordial à jouer car nous pouvons prendre soin des esprits, des cœurs et des imaginaires. L’explosion de l’offre et la demande culturelle en ligne à laquelle nous assistons depuis le 18 mars ne témoigne-t-elle pas du besoin de tou.te.s de trouver une échappatoire à cette réalité qui pétrifie, paralyse ? Ne témoigne-t-elle pas du désir d’évasion, de sublimation ?
La distanciation sociale, les masques, le confinement, la généralisation du télétravail impactent notre expérience du vivant ; 123 chercheur.ses nous ont prévenu.e.s : l’humain doit être une priorité du déconfinement, sans quoi notre société ne sortira pas de cette crise sans en créer d’autres.
La culture, ainsi que les secteurs de la santé et de l’éducation doivent sortir de cette crise renforcés.
Les mesures sanitaires actuelles sont en train de redéfinir le territoire de nos relations et de nos corps. Mais ces mesures exceptionnelles doivent s’accompagner en temps réel de réflexions, d’observations et d’interprétations auxquelles nous souhaitons participer. Nous avons un projet de société à reconstruire et le confinement de la pensée ne peut pas en faire partie.
Pourquoi ne nous propose-t-on aucune perspective de remise au travail ?
Le spectacle en ligne n’est pas une solution.
Parce que notre travail n’est pas d’asseoir les spectateur.trices devant leurs écrans à la maison.
Dans les théâtres, nous défendons le moment présent, les corps en présence (et même distanciés !).
Nous revendiquons cette spécificité et y puisons notre force.
Nos espaces de travail sont, pour la plupart, bien plus grands que ceux des commerces dont l’ouverture est annoncée au 11 mai prochain.
Oui des adaptations sont à prévoir, mais ça tombe bien : l’imagination est précisément l’un de nos domaines de compétence.
Nos visions artistiques devront s’adapter ? C’est évident.
On réduira le nombre de spectateur.trices pour un temps ? Nous avons l’habitude de jouer devant des salles à géométrie variable.
On devra faire la file pour rentrer dans les salles ? On la fait ailleurs.
Nous devrons nous recentrer sur les créations locales ? Soit, nous ne manquons pas de propositions.
Il est urgent de comprendre que si nous ne pouvons pas répéter au plus tôt, les spectacles ne seront pas prêts à être joués au moment de l’arrivée du public, et c’est alors l’ouverture générale des théâtres qui sera menacée et, avec elle, nos emplois.
Des propositions ont été annoncées par la Fédération des employeur.ses des arts de la scène. Nous pensons qu’elles sont le reflet nécessaire des théâtres et institutions, dans une logique économique que nous comprenons et sans laquelle nous ne pourrions exister. Nous pensons aussi qu’elles doivent être complétées en concertation avec l’ensemble des fédérations du secteur et avec toutes celles et tous ceux qui sont au cœur des processus de fabrication des spectacles.
Nous, artistes et créateur.trices de la scène, souhaitons être pleinement présent.e.s dans la concertation afin de travailler, ensemble, à ce que la rentrée théâtrale de septembre soit maintenue – et ce dans le respect de la santé de tou.te.s.
À cet effet, nous demandons à ce que les travailleur.ses de la scène bénéficient non seulement des mesures nécessaires à leur sauvetage économique mais également d’un calendrier de déconfinement leur permettant de poursuivre leurs métiers, essentiels à l’équilibre et au bien-être de la société.
Nous, artistes et créateur.trices de la scène souhaitons mettre notre expertise au service d’une réflexion globale pour préparer dès aujourd’hui les spectacles de demain.
Veuillez suivre ce lien si vous souhaiter co-signer la lettre
